Kanegem
 
Kerk en Pastorie (1813)







Kerk

Op deze tekening van 1813 van de hand van Séraphin Vermote is de Sint-Bavokerk en de pastorie te zien van Kanegem (West-Vlaanderen).

Op de tekening wordt het kerkschip onder steil zadeldak en een gedrongen eenvoudige westtoren met stompe spits afgebeeld. De omgeving van de kerk was onbebouwd. De kerk stond via een omhaagde tuin in verbinding met de noordelijker gelegen pastorie.

Deze kerk werd voor het eerst in 966 vermeld en was vanaf 1126 verbonden met de Sint-Baafsabdij te Gent.

Pastoor de Maître trof bij zijn aankomst in de parochie op het einde van de 19e eeuw een verwaarloosde classicistische kerk aan en had moeite om zijn bouwplannen verwezenlijkt te krijgen. De overheid zag eerder een restauratie van de bestaande kerk zitten. Hij zette toch door en investeerde een deel van zijn persoonlijk vermogen in de heropbouw naar zijn ideeën. De constructie van de nieuwe kerk gebeurde van 1880 tot 1910. De pastoor stierf vooraleer de werken waren beëindigd.

Deze kerk wordt ook wel de kathedraal van te lande genoemd en is toegewijd aan Sint-Bavo.

De kerk werd voor het laatst gerestaureerd tussen 1995 en 1999.

Pastorie

Ten noorden van de kerk is de pastorie gelegen, Kanegem-Dorp 8.

Reeds circa 1600 is in Kanegem op het grondgebied van de Sint-Baafsheerlijkheid ten noorden van de kerk de pastorie of "priesterage" gevestigd, een alleenstaande eenlaagswoning. De oost-west georiënteerde pastorie wordt omringd door een boomgaard, met een poel of wal ten noordoosten.

Na het afbranden van deze oude pastorie door een blikseminslag, wordt in 1661 een nieuwe pastorie gebouwd.

De heropbouw gebeurde op dezelfde plaats.

De tekening uit 1813 van Vermote toont de eenlaagse pastorie met zadeldak ten noorden van de kerk. De omhaagde pastorietuin liep tot aan de kerk.

In opdracht van pastoor De Maître werd in 1897 begonnen met de bouw van een nieuwe kerk. De bouw van een nieuw congregatiehuis en verbouwing van de pastorie maakten eveneens deel uit van het megalomane bouwproject.

De pastorie was voltooid in 1898. Door toevoeging van een tweede bouwlaag aan de zeven traveeën tellende oude pastorie werd deze tot een volumineuze herenwoning getransformeerd.

De pastorie is in het begin van de 20ste eeuw nog steeds omwald. In 1911 is priester De Maître zelfs verdronken in de wal.

In 1953 werd een groot stuk van de noordelijke pastorietuin ingenomen om een nieuwe begraafplaats te maken.

Circa 1980 werd aan de noordoostzijde van de begraafplaats het resterende stuk van de walgracht gedempt.

Ten noordoosten van de pastorie stonden 19de-eeuwse bijgebouwen, vermoedelijk een berging en de voormalige paardenstal/koetshuis, echter pas geregistreerd bij het kadaster in 1981.

De pastorie is toegankelijk via een smal pad tussen de tuinen van nummers 6 en nummer 10. Het is tegenwoordig een bakstenen dubbelhuis van zeven traveeën en twee bouwlagen onder een mansardedak.

(Bronvermelding: Wikipedia; Onroerenderfgoed.be)