Beveren-Leie
Sint-Jan Baptistkerk (1813)
MENU
Terug naar HOMEPAGINA
Terug naar INHOUDSOPGAVE
De Sint-Jan Baptistkerk (of Sint-Jan-de-Doperkerk) is de parochiekerk van Beveren-Leie (West-Vlaanderen). Dit is thans een deelgemeente van Waregem. De huidige kerk is gelegen aan het Kerkplein.
Na de kerstening, in de 7e eeuw, werd vermoedelijk vrij snel een primitief kerkje gebouwd op het domein Beverna. Het patronaatsrecht kwam omstreeks 950 aan de Sint-Pietersabdij te Gent. In de 12e eeuw kwam een parochie tot stand en tussen 1150 en 1200 werd een eerste stenen kerk gebouwd, gelegen aan de huidige Sint-Jansstraat. Opgravingen, uitgevoerd tussen 1978 en 1982, toonden een eenbeukige kerk zonder toren, opgetrokken in Doornikse steen. In 1235 werd voor het eerst een priester genoemd.
Beveren-Leie wordt getypeerd door de historische ontstaanslocatie en de in de tweede helft van de 20ste eeuw verlegde en nieuw ontwikkelde dorpskern. De plaats is ontstaan aan de kruising van de vóór-18de-eeuwse heerweg tussen Kortrijk en Gent (Grote Heerweg) en een noord-zuidas die in eerste instantie wordt gevormd door de Sint-Jansstraat. Daar situeerde zich in oorsprong de kerk met omliggend kerkhof en pastorie, het foncier van de dorpsheerlijkheid Beaulieu en verderop de vierschaar, de schandpaal, wethuis en herberg.
In de 14e eeuw werd de kerk vergroot door de bouw van een vierkante vieringtoren met achthoekige klokkenverdieping en het koor daarachter.
In 1590 werd de pastorie verwoest door de beeldenstormers.
Begin 17e eeuw werd deze hersteld. In dezelfde eeuw werd aan de kerk een noordbeuk bijgebouwd. Onder meer in 1727 werd de toren hersteld en werd een nieuw portaal gebouwd.
In het begin van de 18de eeuw vertoonde de Sint-Jan Baptistkerk sporen van verval: in 1703 werden de kerkvensters hersteld en in 1717-1718 waren herstellingen nodig aan de kerktoren. In 1725 werd de kerk door de bliksem beschadigd en in 1727 worden opnieuw herstellingswerken uitgevoerd aan de toren en het portaal.
Van 1780-1784 werd de kerk herbouwd mogelijk met behoud van de onderbouw van de toren. Het betrof een eenbeukige kerk met veelzijdig afgesloten koor en een achthoekige klokkentoren.
Tijdens de Franse revolutie werd het interieur van de kerk verwoest en geplunderd en werden de drie klokken gestolen.
De parochiekerk bleef gesloten tot 1802 en in 1803 werd het kerkinterieur gewit en zoveel mogelijk hersteld.
De kerkfabriek liet in 1857 een kapel bouwen tegen de "gevel van 't Kerkhuis", ter verfraaiing van de toegang tot het kerkhof en de kerk.
De zuidelijke sacristie van de parochiekerk werd in 1867 vergroot.
In 1918 vormde Beveren-Leie het strijdtoneel tussen de geallieerden en de terugtrekkende Duitse bezetters, waarbij de parochiekerk door de Engelsen werd beschoten.
Op 23 mei 1940 werd de kerk, tijdens de Leieslag, opgeblazen door Belgische troepen om te verhinderen dat de Duitsers deze als uitkijkpost over de Leievlakte zouden gebruiken. De vrijgekomen ruimte werd bij het kerkhof gevoegd.
Na de oorlog werden de nog overeind staande koor- en zijmuren van de parochiekerk geruimd. Op de koorfunderingen van de verwoeste kerk werd een bakstenen muur met Calvarie opgetrokken.
Langs de Barmstraat (de huidige Kerkdreef) werd een noodkerk opgetrokken, die op kerstdag 1947 in gebruik werd genomen. In 1950-1952 bouwde men een dodenhuisje op de begraafplaats in de Sint-Jansstraat.
In 1967 werd de eerste steen gelegd voor een nieuw kerkgebouw. In 1969 werd de oude pastorie aan de zuidzijde van de begraafplaats (Sint-Jansstraat) afgebroken en werd de pastorietuin bij de begraafplaats gevoegd.
In 1970 was de nieuwe kerk gereed. Met de bouw van de nieuwe parochiekerk werd de voormalige noodkerk uitgerust als een feest- en sportzaal.
De nieuwe kerk betreft een zaalkerk in de stijl van het naoorlogs modernisme met een plat dak en een losstaande open klokkentoren. De kerk heeft een rechthoekige plattegrond en een schuin aflopend dak. Achter het altaar bevindt zich een groot glas-in-loodraam.
In de kerk bevindt zich een grafsteen daterend van 1452. Deze is van Geeraart en Alice de Walcourt, heren van Beveren.
De grafsteen was tussen 1940 en 1970 ingemetst aan de achterzijde van de calvariemuur op het kerkhof.
De nieuwe kerk is een hedendaagse zaalkerk. De plattegrond ontvouwt een grote, rechthoekige bidruimte met aan de westzijde het inkomportaal met centraal de doopkapel, aan de oostzijde de sacristie en het Sint-Janszaaltje (gebruikt voor bijeenkomsten en eucharistievieringen) en aan de noordzijde de zij-inkom met de achtergelegen kapel.
Het kerkhof van Beveren-Leie ligt nog op de plaats waar eertijds de kerk stond.
(Bronvermelding: Wikipedia; Onroerenderfgoed.be)