BruggeSpinolarei

Op de ansichtkaart van 1916 is de Spinolarei (Quai Spinola) te zien in Brugge (provincie West-Vlaanderen). De Spinolarei situeert zichlinks van de waterloop die Spiegelrei noemt. De straat aan de rechterzijde heet ook de Spiegelrei.

Op de achtergrond zien we het Jan van Eyckplein met het standbeeld van Jan van Eyck. We bemerken ook de opvallende toren van de Poortersloge.

De Spinolarei is een straat die loopt van het Jan van Eyckplein tot aan de Verversdijk.

De waterloop langs waar het overgrote deel van de scheepvaart gebeurde, van de Dampoort tot aan de Grote Markt, heette vanaf de Carmersbrug tot aan de Nieuwjaarsbrug (hetgeen later het Jan van Eyckplein werd) de Spiegelrei.

Langs beide kanten van de rei lag vanzelfsprekend een straat. De beide straten werden, zoals de rei zelf, Spiegelrei genoemd. Het gebrek aan een onderscheid tussen de beide oevers was blijkbaar vervelend. Vandaar dat men aan de zuidkant de Spiegelrei herdoopte tot de Spinolarei.

De naam Spinolarei zou zijn toegeschreven aan het feit dat de Spaanse generaal Ambrogio Spinola (1569 - 1630) er zou gewoond hebben ten tijde van het Beleg van Oostende. Absolute zekerheid hierover is er niet, maar een andere uitleg is er ook niet.

De Spiegelrei is als waterweg een paar malen aan de verdwijning ontsnapt. Vanaf het einde van de 18de eeuw was er geen doorgang meer voor de schepen tot aan de Grote Markt. De rei werd in grote mate stilstaand water en weldra een open riool. In 1816 waren stadsbestuur en provinciebestuur het er over eens de waterloop te dempen om er een park aan te leggen. Rond 1860 waren er opnieuw plannen om te dempen en er een nieuwe stadsschouwburg te bouwen. Beide plannen mislukten.

Net als langs de Spiegelrei, staan langs de Spinolarei talrijke grachtenhuizen die een lange geschiedenis kennen van koophandelsactiviteiten en voorname bewoning.

De Spiegelrei loopt als waterloop van het Jan van Eyckplein tot aan de Langerei. De gelijknamige straat ligt op de noordelijke oever van de rei en loopt van het Jan van Eyckplein tot aan de Carmersbrug. De Spiegelrei maakt deel uit van de loop van de oorspronkelijke rivier de Reie.

De naam "Spiegelrei" verwijst waarschijnlijk naar de aanwezigheid in het verleden van diverse spiegelmakers.

De omgeving van de Spiegelrei was een belangrijke middeleeuwse handelswijk met havenvoorzieningen. Vanaf 1134 was Brugge bereikbaar via de Reie/Zwin, de Langerei en de Spiegelrei. Aanvankelijk beperkten de handelsactiviteiten zich tot de omgeving van de Langerei. Rond het einde van de 12e eeuw verlegde het zwaartepunt zich naar de as Spiegelrei-Kraanrei, de uitgelezen plaats om heel vroeg al koopmanshuizen op te trekken, in de onmiddellijke omgeving van de haven en het Tolhuis.

Oorspronkelijk was de Spiegelrei voorzien van drie bruggen: de Sint-Jansbrug, de Koningsbrug en de Carmersbrug. De eerste, die in het verlengde van de Wijnzakstraat lag, verdween echter in 1787 door de overwelving van de Kraanrei en de aanleg van het Jan van Eyckplein (toen de Academieplaats).

Vanaf de 16e en 17e eeuw verminderden de scheepvaart en de havenactiviteiten rond de Spiegelrei en Kraanrei. Echter, nog tot het begin van de 20e eeuw legden regelmatig binnenschepen aan op de Spiegelrei. De Koningsbrug was tot dan zelfs een draaibrug.

In de Franse tijd kwam stilaan de naam ‘Academieplaats' in gebruik, naar de teken- en schildersacademie die in de Poortersloge gevestigd was. Het plein, gelegen aan het begin van de Spiegelrei, werd kort na 1787 aangelegd, toen de Sint-Jansbrug werd afgebroken en een eerste deel van de Kraanrei werd overwelfd.

In 1844 voerde het stadsbestuur de naam 'Jan van Eyckplaats' in, als hulde aan de schilder Jan van Eyck, die er reeds in 1856 een marmeren standbeeld kreeg. In 1871 werd dit marmeren beeld verwijderd, waarna het een eeuw op de Burg in Brugge heeft gestaan. Jan van Eyck wordt gezien als de vernieuwer van de schilderkunst en grondlegger van de Vlaamse schilderkunst. Hij overleed in 1492 in Brugge.

De inhuldiging van het huidige bronzen beeld op de hoge arduinen sokkel van 1878 was de aanleiding voor de restauratie van verschillende huizen op dit plein.

(Bronvermelding: Wikipedia; SCHOUTEET, Albert, De straatnamen van Brugge. Oorsprong en betekenis, Brugge, 1977; info Stad Brugge)

Brugge : Spinolarei